همراه عزیز گلخانه ایران، محوطهسازی فقط چیدن چند گل و درخت نیست. این هنر مهندسیشده، به معنای طراحی، سازماندهی و اجرای فضاهای بیرونی است تا محیطی کاربردی، زیبا و هماهنگ با معماری و اقلیم ساخته شود. از مسیرهای عبور و نورپردازی گرفته تا ترکیب سنگ، آب، گیاه و مبلمان فضای باز، هر جزئی در محوطهسازی نقشی دارد.
در سری مقالات محوطه سازی، به تفاوت های محوطه سازی و باغ سازی پرداختیم. در این مقاله، قصد داریم انواع سبک های محوطه سازی در ایران و جهان را بررسی کنیم؛ سبکهایی که تعیین میکنند محوطه شما رسمی و ساختارمند باشد یا آزاد و طبیعی، مدرن و مینیمال باشد یا کلاسیک و مجلل. در مقالات بعدی نیز با سبک های باغ سازی در جهان آشنا می شویم.
در سبک کلاسیک، نظم حرف اول را میزند. مسیرهای مستقیم، تقارن محورهای اصلی و مرکزیت آبنماها نشانههایی از این سبکاند.
استفاده از سنگفرشهای منظم، پلههای قرینه، فوارههای محوری و پرچینهای دقیق از شاخصههای اصلی آن است.
در محوطههای بزرگ مثل هتلها یا کاخها، این سبک باعث ایجاد حس شکوه و نظم میشود. در ایران، سبک محوطه سازی کلاسیک معمولاً در محوطهسازی ویلاهای لوکس و عمارتهای مجلل کاربرد دارد.
در میان انواع سبک محوطه سازی، اگر نظم و تجمل را در یک فضا بخواهیم، سبک فرانسوی پاسخ مناسب است.
تمام مسیرها، چمنکاریها و گیاهان در امتداد خطوط هندسی طراحی میشوند. درختچهها با دقت هرس میشوند تا هندسه فضا با دقت میلیمتری رعایت شود.
در محوطهسازی پروژههای اداری یا فضاهای ورودی سازمانها، این سبک حس اعتبار و قدرت ایجاد میکند.
در محوطههای شیبدار و چندسطحی، سبک ایتالیایی درخشان عمل میکند.
تراسهای سنگی، پلههای متقارن و ستونهای تزئینی، مسیر حرکت چشم و بدن را هدایت میکنند.
در این سبک، ارتباط معماری بنا با محوطه بیرونی بسیار پررنگ است و اغلب برای ویلاهای دارای دید پانوراما پیشنهاد میشود.
اگر دوست دارید محوطهتان حس طبیعت واقعی داشته باشد، سبک محوطه سازی انگلیسی مناسب شماست.
در این طراحی، مسیرها منحنیاند، چمنها مرز مشخصی ندارند و گیاهان بهصورت نیمهخودرو کاشته میشوند.
برای ویلاهای شخصی، باغهای وسیع و مجتمعهای اقامتی در مناطق خوشآبوهوا، این سبک آرامش و حس زندگی در طبیعت را القا میکند.
در سبک روستیک، همهچیز باید ساده و طبیعی باشد. مسیرها از سنگهای طبیعی و ناصاف ساخته میشوند، نیمکتها از چوبهای طبیعی و ناتمام هستند و مبلمان بیرونی اغلب از مواد بومی منطقه تهیه میشود.
این سبک برای محوطه ویلاهای کوهستانی، باغهای ییلاقی و اقامتگاههای بومگردی ایدهآل است.
در محوطه سازی به سبک مدرن، فرم تابع عملکرد است. خطوط مستقیم، سطحهای همتراز و انتخاب مصالح با بافتهای خنثی مانند بتن، چوب و فلز مشخصه اصلیاند.
نورپردازی خطی، مسیرهای مینیمال و استفاده از گیاهان محدود اما برجسته، احساس نظم، آرامش و کارایی ایجاد میکند.
این سبک امروزه در محوطهسازی ویلاهای لوکس، هتلها و مراکز اداری مدرن ایران بسیار محبوب است.
سبکی برای طراحانی که از قاعده تبعیت نمیکنند!
در محوطه سازی تلفیقی، المانهایی از چند سبک با هم ترکیب میشوند. مثلاً مسیرهای سنگی طبیعی در کنار دیوارهای مدرن بتنی یا نورپردازی مدرن در فضای سبز کلاسیک.
سبک تلفیقی، فضایی منحصربهفرد است که هویت خاص کارفرما یا برند پروژه را به نمایش میگذارد.
در محوطه سازی اکوبروتالیسم، بتن خام و گیاه در کنار هم معنا پیدا میکنند.
دیوارها و پلهها از بتن ساده ساخته میشوند، اما گیاهان رونده و درختچههای مقاوم در اطراف آن کاشته میشوند تا تضادی زیبا میان سردی مصالح و گرمای طبیعت ایجاد شود.
این سبک برای پروژههای شهری مدرن و فضاهای عمومی بزرگ بسیار کاربردی است.
بر اساس فلسفه ژاپنی، وابی-سابی یعنی زیبایی در سادگی و نقص.
وابی سابی در محوطهسازی، به معنای پذیرفتن بافت طبیعی مواد و سادگی طراحی است.
سنگهای خام، مسیرهای شندار، نور نرم و گیاهان کمتعداد اما معنادار فضا را شکل میدهند.
نتیجه، محیطی آرام و مراقبهای است که برای فضاهای خصوصی یا باغهای خانگی بسیار مناسب است.
در محوطه سازی ایرانی، طراحی با محور آب و تقارن انجام میشود.
حوضهای مرکزی، مسیرهای شطرنجی و درختان سایهدار (سرو، چنار، نارنج) عناصر ثابت این سبکاند.
در پروژههای مدرن، این اصول با مصالح جدید ترکیب میشوند تا تلفیقی از سنت و نوگرایی ایجاد شود.
محوطه سازی ژاپنی به دنبال تعادل میان سنگ، آب و گیاه است.
استفاده از سنگهای طبیعی، مسیرهای شندار و آبنماهای آرام محیطی ایجاد میکند که برای مدیتیشن و استراحت بسیار مناسب است.
در پروژههای ویلایی با فضای محدود، این سبک بهخوبی حس آرامش را منتقل میکند.
در طراحی محوطه به سبک چینی، جریان حرکت و تعادل عناصر اصل مهم است. مسیرها نرم و منحنیاند، پلهای سنگی و دریاچههای مصنوعی بخش جدانشدنی آن هستند.
این سبک برای فضاهایی با چشمانداز طبیعی بسیار مناسب است و میتواند در ترکیب با معماری مدرن جلوهای خاص پیدا کند.
در محوطه سازی هندی، هندسه و رنگ اهمیت زیادی دارند.
محورهای آب، سنگفرشهای تزئینی و مجسمههای مذهبی یا فرهنگی در طراحی فضا به کار میروند.
این سبک برای فضاهای تشریفاتی و ورودی ساختمانهای بزرگ جلوهای باشکوه ایجاد میکند.
در طراحی محوطه تایلندی، گیاهان گرمسیری، برکههای نیلوفر و سایهبانهای چوبی نقش اصلی دارند.
نورپردازی طلایی و رنگهای روشن حس گرما و آرامش استوایی ایجاد میکند.
برای محوطهسازی ویلاهای ساحلی و مناطق جنوبی ایران بسیار مناسب است.
محوطه سازی آمریکایی بر کاربرد و عملکرد تأکید دارد.
مسیرهای وسیع، فضاهای نشستن و ترکیب مصالح چوبی با سنگی باعث میشود محیطی دوستانه و کارآمد ایجاد شود.
این سبک برای مجموعههای اقامتی و محوطه خانههای بزرگ در ایران نیز رایج است.
در مناطق گرم و خشک، استفاده از گیاهان مقاوم به خشکی مثل زیتون، لاوندر و آگاو رایج است.
سبک کالیفرنیایی با صرفهجویی در مصرف آب و استفاده از مصالح روشن، برای اقلیم ایران بسیار کاربردی است.
محوطهای پر از کاکتوس، سنگهای بیابانی و دیوارهای خاکیرنگ؛
سبک جنوب غرب آمریکا برای مناطق کویری و خشک طراحی شده و با مصالح طبیعی و کمهزینه اجرا میشود.
محوطه مدیترانهای با ترکیب سنگ، کاشی رنگی و گیاهان معطر، محیطی گرم و زنده ایجاد میکند.
رنگهای کرم، آبی و نارنجی و نور آفتاب زیاد، فضای حیاط را به صحنهای آرام و دلپذیر تبدیل میکند.
کاشیکاریهای سنتی، دیوارهای گلی و نورهای گرم، مشخصه سبک مراکشی هستند.
در محوطهسازی ویلاها یا رستورانهای روباز، این سبک حس ماجراجویی و اصالت فرهنگی را به کاربر منتقل میکند.
در سبک محوطه سازی استرالیایی، هماهنگی با اقلیم حرف اول را میزند.
استفاده از گیاهان بومی و مقاوم، مسیرهای چوبی و چمنهای طبیعی فضای بیرونی را با حداقل نگهداری زنده نگه میدارد.
| ردیف | سبک | ویژگی بارز | حس القاشده | مناسب برای |
|---|---|---|---|---|
| ۱ | کلاسیک اروپایی | تقارن و محوربندی دقیق | نظم و شکوه | ویلاهای بزرگ |
| ۲ | فرانسوی | هندسه رسمی | ظرافت و تجمل | ورودی سازمانها |
| ۳ | ایتالیایی | تراس و اختلاف سطح | چشمانداز و عمق | ویلاهای شیبدار |
| ۴ | انگلیسی | طراحی طبیعی | آرامش و صمیمیت | فضاهای شخصی |
| ۵ | روستیک | مصالح طبیعی | گرما و سادگی | اقامتگاهها |
| ۶ | مدرن | خطوط ساده | نظم و عملکرد | فضاهای شهری |
| ۷ | تلفیقی | ترکیب سبکها | پویایی و تنوع | پروژههای خاص |
| ۸ | اکو بروتالیسم | بتن + گیاه | تضاد زیبا | محوطه عمومی |
| ۹ | وابی-سابی | سادگی فلسفی | آرامش | باغهای کوچک |
| ۱۰ | ایرانی | محور آب | تعادل و تقارن | ویلاها و باغها |
| ۱۱ | ژاپنی | مینیمال | سکون | حیاطهای خصوصی |
| ۱۲ | چینی | جریان نرم | هماهنگی | فضاهای فرهنگی |
| ۱۳ | هندی | رنگ و نقش | انرژی | ورودی پروژهها |
| ۱۴ | تایلندی | گیاهان استوایی | طراوت | مناطق گرم |
| ۱۵ | آمریکایی | عملکردی | راحتی | فضاهای عمومی |
| ۱۶ | کالیفرنیایی | کمآب | صرفهجویی | اقلیم خشک |
| ۱۷ | جنوب غرب آمریکا | بیابانی | اصالت | مناطق کویری |
| ۱۸ | مدیترانهای | رنگ و بو | نشاط | ویلاهای ساحلی |
| ۱۹ | مراکشی | کاشی و رنگ | گرما و اصالت | فضاهای خاص |
| ۲۰ | استرالیایی | گیاهان بومی | پایداری | اقلیم گرم |
محوطهسازی ترکیبی از هنر، مهندسی و شناخت اقلیم است.
هر یک از سبک های محوطه سازی، فلسفه و زبان خاص خود را دارد، اما هدف نهایی همیشه یکی است: خلق فضایی دلپذیر، کارآمد و سازگار با محیط.
تیم تخصصی گلخانه ایران با تجربه بیش از یک دهه در طراحی و اجرای انواع محوطه سازی کلاسیک، مدرن و طبیعی، آماده است تا فضایی بسازد که با نیاز و سبک زندگی شما هماهنگ باشد.
برای مشاوره تخصصی رایگان و دریافت خدمات محوطه سازی همین حالا با گلخانه ایران تماس بگیرید. ۰۹۳۰۵۹۷۹۹۹۴ مهندس خزلی
منابع
بخشی از این مقاله با ارجاع به مقاله Landscape Planning ویکی پدیای انگلیسی نوشته شده است.
ما در گلخانه ایران، علاوه بر خدمات مختلف، دوره های آموزشی متنوعی برای دوستداران جهان هستی برگزار می کنیم.
استفاده از مطالب این سایت فقط برای مقاصد غیرتجاری و با ذکر منبع بلامانع است. کلیه حقوق این سایت متعلق به گلخانه ایران میباشد. طراحی سایت آکسایا