در باغ‌ها، همیشه با یک چالش جالب روبرو هستیم و آن هم مقابله با آفات و بیماری‌هاست. این حشرات و حیوانات کوچک می‌توانند به گیاهان پرورشی ما خسارت وارد کنند و از این رو باید از روش‌های دفاعی مناسب استفاده کنیم.
یکی از روش‌های اصلی در این زمینه، پرورش بهینه گیاهان است. با انتخاب گونه‌های مناسب و توجه به نیازهای آن‌ها، می‌توانیم گیاهانی را داشته باشیم که بهترین عملکرد را داشته باشند و در برابر بیماری‌ها و آفات مقاومت بیشتری داشته باشند.
همچنین حفظ سلامت خاک نیز بسیار مهم است. خاک حاوی عناصر مغذی است که برای رشد گیاهان ضروری هستند. با مراقبت از خاک و استفاده از کودهای طبیعی، می‌توانیم خاک را حاصلخیز نگه داریم و گیاهان را در مقابل بیماری‌ها قوی‌تر کنیم.
رعایت استانداردهای بهداشتی نیز برای باغ‌داران اهمیت دارد. استفاده از ابزارهای تمیز و اقدامات بهداشتی می‌تواند از شیوع بیماری‌ها در باغ جلوگیری کند و به گیاهان اجازه دهد به طور سالم رشد کنند.
البته، باید به یاد داشت که هیچ باغی به طور کامل از بیماری‌ها و حشرات مصون نیست. در هر صورت، با رعایت این روش‌های دفاعی، می‌توانیم باغ خود را همواره سالم و متنوع نگه داریم و از محصولات باغ‌داری لذت ببریم.
در واقع، وجود برخی جمعیت‌های بیماری‌زا در باغ می‌تواند نشان‌دهنده‌ی یک بیوسیستم سالم و تعادل‌یافته باشد. این جمعیت‌ها به‌عنوان اعضایی از اکوسیستم باغ عمل می‌کنند و تنوع زیستی را افزایش می‌دهند که از نظر علمی بسیار مهم است.
گیاهان پرورشی که به دلیل مقاومت به آفات و بیماری‌ها انتخاب می‌شوند، نشان‌دهنده‌ی یک باغ سالم و محیطی متوازن هستند. این گیاهان توانایی مقابله با تهدیدات طبیعی را دارند و نیاز به مداخلات شیمیایی کمتری دارند.
اما بهره‌برداران باغ‌ها باید در نظر داشته باشند که استفاده بیش از حد از محصولات شیمیایی و سموم می‌تواند عوارض غیرمطلوبی بر روی محیط زیست و حیات‌های جانبی داشته باشد. به همین دلیل، بهبود روش‌های طبیعی دفاعی و استفاده هوشمندانه از محلول‌ها و سموم می‌تواند بهترین راه برای ایجاد تعادل بین کاهش آفات و حفظ تنوع و سلامت باغ باشد.
به‌طور کلی، ایجاد تعادل بین دفاع طبیعی و مصنوعی در باغ‌داری می‌تواند مزایای بسیاری داشته باشد. از یک طرف، آفات و بیماری‌ها کنترل می‌شوند و از طرف دیگر، تنوع زیستی و سلامت باغ حفظ می‌شود. این رویکرد برای حفاظت از محیط زیست و تولید محصولات سالم و باکیفیت بسیار مهم است.
تحقیقات ژنتیکی و اصلاح نژاد یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای توسعه گیاهان مقاوم و ایمن در برابر آفات و بیماری‌ها است. این تحقیقات با هدف بهبود خصوصیات ژنتیکی گیاهان، انتخاب مواد ژنتیکی مناسب و ایجاد گونه های تجاری به‌منظور مقابله با چالش‌های بیماری‌زایی انجام می‌شود.
جستجو و انتخاب مواد ژنتیکی مناسب از منابع موجود در طبیعت یا داخل ذخایر ژنتیکی، اجازه می‌دهد تا ارقام با ویژگی‌های مقاومت به آفات و بیماری‌ها پیدا و از آن‌ها استفاده شود. با استفاده از تکنیک‌های ژنتیکی، این ویژگی‌ها به گونه های تجاری اضافه می‌شوند تا گیاهانی با عملکرد بهتر و مقاومت بهتر در برابر بیماری‌ها تولید شود.
این روش‌ها، به کشاورزان امکان می‌دهد تا از استفاده کمتر محلول‌ها و سموم شیمیایی بهره‌برده و به جای آن از گیاهانی با خصوصیات مقاوم و ایمن استفاده کنند. این به معنای کاهش آثار منفی بر روی محیط زیست و حفظ سلامتی محصولات است.
با توجه به پیشرفت تکنولوژی‌های ژنتیکی، امیدواریم که در آینده بتوانیم ارقام گیاهی با خصوصیات بهبود یافته و بیشتری از نظر مقاومت به آفات و بیماری‌ها تولید کنیم و بتوانیم منابع طبیعی را حفظ و بهره‌برداری بهینه از آن‌ها را تضمین کنیم.
تحقیقات گسترده در زمینه ایجاد مقاومت در سیب در برابر بیماری‌ها و آفات، از جمله لکه سیاه سیب، سفیدک سطحی، آتشک باغات، شته خونی یا مویی سیب و پوسیدگی طوقه، در حال انجام است. از منابع اصلی مواد ژنتیکی برای ایجاد مقاومت در سیب، سیب زینتی ژاپنی (Malus floribunda) استفاده می‌شود که از آن ژن Vf جهت ایجاد مقاومت در برابر لکه سیاه بهره‌برداری شده است.
اکثر ارقام سیب مقاوم به لکه سیاه از ژن Vf حمل می‌کنند؛ اما برخی از انتخاب‌ها حامل ژن‌های Vr یا Vm هستند که از سایر گونه‌های Malus مانند M. pumila و M. micromalus به‌دست آمده‌اند. همچنین، برای مقاومت در برابر سفیدک سطحی نیز از گونه‌های دیگری مانند Malus × robusta و Malus × zumi بهره‌برداری شده‌است که ژن‌های Pl1 و Pl2 را در خود جای داده‌اند.
با استفاده از این تحقیقات و اصلاح نژاد، رقم‌های مقاوم و با ویژگی‌های بهبود یافته‌ای برای مقابله با بیماری‌ها و آفات تولید می‌شوند. به عنوان مثال، رقم سیب جاسوس شمالی “Northern Spy” که از ابتدای قرن حاضر در ایجاد پایه‌های مقاوم به شته‌های خونی استفاده شده است، همچنین مقاومت بسیاری در برابر پوسیدگی طوقه دارد و به عنوان یک والد مفید به‌شمار می‌آید.
این تحقیقات نشان می‌دهد که با استفاده از منابع ژنتیکی مناسب و تکنیک‌های اصلاح نژاد، می‌توان گیاهانی با خصوصیات مقاومت و بهره‌وری بالا را تولید کرد که این امر به بهبود عملکرد و کاهش استفاده از سموم شیمیایی کمک می‌کند و به حفظ محیط زیست و سلامتی انسان نیز همکاری می‌کند.
مقاومت و مصونیت گیاهان به حشرات و بیماری‌ها امری مهم و پر اهمیت است. بعضی گیاهان توانایی تحمل و تعامل محدود با حشرات را دارند و این موضوع می‌تواند به نوعی مفید باشد. اما به‌هر حال، اینکه یک گیاه تحت تأثیر حشرات نباشد و به آسیب‌ها مقاومت نشان دهد، به‌معنای مصونیت کامل نیست. زیرا حشرات همچنان می‌توانند آسیب‌هایی به گیاهان وارد کنند و حتی ممکن است از رشد و گسترش جمعیت آفات حمایت کنند.
برای دستیابی به مقاومت و مصونیت موثر در گیاهان، بهترین راه اصلاح نژاد است. ارزشمندترین شکل مقاومت یک گیاه زمانی است که آفت نمی‌تواند به‌طور موثری روی یک واریته زنده بماند. این به‌معنای ایجاد مصونیت گیاهان در برابر حملات آفات و بیماری‌ها است که می‌تواند موجب کاهش خسارت‌های آفت و حفظ سلامت گیاهان شود.
یکی از مثال‌هایی از ایجاد مقاومت و مصونیت در گیاهان، رقم‌های کاهوی “Avon Crisp” و “Avon Defiance” هستند که در موسسه تحقیقات باغبانی ولز بورن در دهه ۱۹۶۰ توسعه یافته‌اند. این گونه‌ها به شدت مقاوم به شته ریشه کاهو (پمفیگوس بورس آریوس) هستند که باعث حفظ گیاهان از آسیب‌های جدی ناشی از این حشره‌آفت می‌شود.
در نتیجه، تلاش برای تحقق مقاومت و مصونیت گیاهان به وسیله اصلاح نژاد و توسعه ارقام مقاوم و کم‌آفت، به‌طور کلی باعث افزایش پایداری و بهره‌وری سیستم‌های کشاورزی می‌شود و از استفاده اضافی از سموم شیمیایی کاسته می‌شود که این موضوع نه‌تنها به محیط زیست کمک می‌کند بلکه همچنین به حفظ سلامتی انسان و محافظت از تنوع زیستی کمک می‌کند.
اصلاح نژاد برای مقاومت به بیماری‌ها و آفات ممکن است با مشکلات و تهدیدهایی همراه باشد. ممکن است یک گیاه مقاوم به یک بیماری خاص باشد، اما در عوض ممکن است در مقابل بیماری دیگر حساسیت نشان دهد. این ویژگی‌ها معمولاً به عوامل ژنتیکی و محیطی و تعاملات بین گیاهان، آفات و بیماری‌ها بستگی دارد.
به عنوان مثال، کرفس ممکن است مقاوم به ویروس موزاییک باشد، اما به بیماری ریشه چوب پنبه‌ای حساس باشد و برعکس. این نشان می‌دهد که انتخاب رقم مناسب و مقاوم به بیماری‌ها بستگی به شرایط محیطی و نوع آفات و بیماری‌ها در منطقه دارد.
همچنین، پدیده شکست مقاومت یکی از مشکلاتی است که ممکن است برای مقاومت گیاهان به بیماری‌ها به‌وجود آید. با توسعه سویه‌های جدید و قوی‌تر بیماری‌زا، ممکن است مقاومت گیاهی که در گذشته موثر بوده است، دیگر تاثیری نداشته باشد و باعث شکست مقاومت شود. این نشان می‌دهد که نیاز به استفاده از تنوع ژنتیکی و رویکردهای مختلف برای مقابله با آفات و بیماری‌ها وجود دارد.
یک مثال برای پدیده شکست مقاومت می‌تواند موردی از مقاومت به سموم آفت کش در آفتابگردان‌ها باشد. فرض کنید یک گروهی از آفتابگردان‌ها به نوعی از سموم آفت کش مقاوم شده‌اند و به‌طور معمول این سموم آفت کش توانسته است آفات را کنترل کند. اما به مرور زمان و استفاده‌ی مکرر از این سموم آفت کش، آفات در تلاش برای بقاء به شکل‌های مختلفی تغییر می‌کنند و ممکن است یک سویه از آفت که اولاً حساس به سموم بوده است، توانایی مقاومت به سموم را به ارث ببرد و سویه‌های جدیدی از آفت بسازند که مقاومت به این سموم آفت کش دارند.
در این صورت، این پدیده شکست مقاومت نامیده می‌شود، زیرا سموم آفت کشی که در گذشته موثر بوده است، دیگر تاثیری ندارد و آفات مقاوم به آن توانسته‌اند از آن جلوگیری کنند. به عبارت دیگر، مقاومت آفات به سموم آفت کش ایجاد شده است و دیگر تنها از این سموم آفت کش نمی‌توان برای کنترل آفات استفاده کرد. در این حالت، باید به روش‌های دیگری برای مدیریت آفات مانند استفاده از محصولات آفت کش مختلف یا استفاده از روش‌های طبیعی دفاعی مانند کنترل زیستی آفات یا استفاده از حشره‌کش‌های طبیعی متوجه شد.
از این رو، برای تحقق مقاومت پایدار در گیاهان، بهتر است از روش‌های متنوع و چندگانه استفاده شود. این شامل استفاده از ارقام مقاوم به بیماری‌ها و آفات، ترکیب اصلاح نژادی، مدیریت مناسب باغ و زمین کشاورزی، استفاده از روش‌های طبیعی دفاعی، و کنترل مدروس آفات و بیماری‌ها با استفاده از محصولات شیمیایی مورد نیاز و بهینه است. با ترکیب این روش‌ها، می‌توان به دستیابی به مقاومت پایدار و کاهش استفاده از مواد شیمیایی برای مدیریت آفات و بیماری‌ها کمک کرد و همچنین به حفظ تنوع زیستی و محیط زیست کمک کرد.
توسعه ارقام مقاوم به بیماری‌ها و آفات می‌تواند چالش‌هایی داشته باشد و نیازمند منابع مالی و زمان بسیاری است. اما ارتقاء مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌ها و آفات یک هدف مهم در علم کشاورزی است، زیرا این اقدام می‌تواند به حداقل رساندن استفاده از سموم آفت کش و حفظ محیط زیست کمک کند. همچنین، با توجه به تغییرات آب و هوایی و افزایش خطر بروز بیماری‌ها و آفات، اهمیت ارقام مقاوم به عنوان بخشی از استراتژی مدیریت تلفیقی در کشاورزی افزایش می‌یابد.
از جمله راه‌های توسعه ارقام مقاوم می‌توان به استفاده از برنامه‌های اصلاح نژادی، ترکیب ژنتیکی و تکنولوژی‌های مولکولی اشاره کرد. همچنین، انتخاب گیاهان مقاوم به عنوان پایه‌ها برای تولید ارقام جدید و استفاده از متدولوژی‌های انتقال ژن‌ها از گونه‌های مقاوم به گیاهان حساس نیز می‌تواند به توسعه ارقام مقاوم کمک کند.
همچنین، تشویق کشاورزان به استفاده از ارقام مقاوم و اقتصادی و تشویق شرکت‌های تولید و پرورش گیاهان برای توسعه ارقام مقاوم می‌تواند از دیگر راهکارهای افزایش دسترسی به انواع مقاوم باشد. همچنین، ترویج استفاده از روش‌های طبیعی دفاعی و کنترل زیستی آفات نیز می‌تواند به کاهش نیاز به سموم آفت کش و در نتیجه افزایش اهمیت ارقام مقاوم کمک کند.
در کل، توسعه ارقام مقاوم به بیماری‌ها و آفات یک فرآیند پیچیده است که نیازمند تلاش‌های مستمر از سوی محققان و کشاورزان است. با ادامه تحقیقات و استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، امیدواریم که در آینده ارقام مقاوم بهتری برای محصولات کشاورزی به‌دست آید و بتوان از آن‌ها بهره‌برداری کرد تا بهترین نتیجه‌ها در تولید محصولات بدست آید.
در این جدول، تعدادی از گونه‌های گیاهی که مقاوم به آفات و بیماری‌ها هستند، آورده شده‌اند. لازم به ذکر است که این جدول جامعیت کامل را در نظر نمی‌گیرد و تنها بخشی از گونه‌های مقاوم را نمایش می‌دهد.
| نام گیاه | گونه | مقاومت |
| لوبیا سبز | Aiguillon | ویروس موزاییک لوبیا و آنتراکنوز |
| Hildora | ویروس موزاییک لوبیا | |
| Maxi | ویروس موزاییک لوبیا | |
| Nektar Queen | ویروس موزاییک لوبیا | |
| Farba | ویروس موزاییک لوبیا | |
| Hilda | ویروس موزاییک لوبیا | |
| باقلا | Futura | لکه شکلاتی |
| کلم غنچه ای | Cavalier | لکه نوری برگ |
| Braveheart F1 | سفیدک پودری و لکه نوری برگ | |
| کلم | Stonehead F1 | سفیدک |
| کلم بروکلی | Emperor F1 | پوسیدگی سیاه و سفیدک کرکی |
| Sampson F1 | پوسیدگی سیاه و سفیدک کرکی | |
| هویج | Flyaway F1 | مگس هویج |
| Newmarket | شکستگی | |
| خیار | Bush Champion F1 | ویروس موزاییک خیار |
| Marketmore | ویروس موزاییک خیار | |
| Burpless Tasty Green F1 | پوسیدگی و تحمل به گرما | |
| Slice King F1 | سفیدک پودری و کرکی، پوسیدگی سیاه و لکه برگی | |
| Cumlaude F1 | سفیدک پودری | |
| Media F1 | سفیدک پودری | |
| تره فرنگی | Swiss Giant, Zermatt | زنگ خیار |
| Alvitta | زنگ خیار | |
| Conora | زنگ خیار | |
| کاهو | Alexandria | سفیدک پودری و بولتینگ |
| Lisbusa | سفیدک پودری، ویروس موزاییک، شته ریشه و سوختگی انتهایی کاهو | |
| Sylvestra | سفیدک پودری و شته‌ها | |
| Little Gem | شته ریشه | |
| Barcelona | شته‌ها و سفیدک | |
| Iglo | سفیدک پودری | |
| Revolution | پوسیدگی و بولتینگ | |
| Smile | شته‌ها، سفیدک پودری، سوختگی انتهایی کاهو و بولتینگ | |
| شقاقل | Avonreister | شانکر |
| Gladiator F1 | شانکر | |
| Tender and True | شانکر | |
| نخود | Ambassador | سفیدک پودری، ویروس توته و پژمردگی فوزاریوم |
| Cavalier | سفیدک پودری | |
| Greenshaft | سفیدک پودری و پژمردگی فوزاریوم | |
| Rondo | پژمردگی فوزاریوم | |
| سیب‌زمینی (اولین دوره) | Colleen | مقاومت خوب به اسکب و آتشک |
| Premiere | مقاوم به پژمردگی و آتشک | |
| Pentland Javelin | مقاومت کامل به بیماری‌ها، نماتدهای سیست سیب زمینی و خرابی‌های ریشه | |
| Swift | مقاوم به نماتد های سیست و تحمل‌پذیر به شانکر سیاه | |
| سیب‌زمینی (دوره دوم) | Cosmos | مقاوم به پژمردگی و جربهای معمولی |
| Osprey | مقاومت بسیار زیاد به جربها و کرم طلایی | |
| سیب‌زمینی (دوره اصلی) | Harmony | مقاومت بسیار زیاد به خرابی و مقاومت نسبتاً کامل به کرم‌های سفید و طلایی |
| Milva | مقاوم به بیماری آتشک سیب‌زمینی | |
| Remarka | مقاومت خوب به تمامی بیماری‌ها | |
| Admiral | مقاومت خوب به خرابی و جربهای سیب‌زمینی (Scab) | |
| Cara | مقاوم به بیماری آتشک سیب‌زمینی | |
| Valor | مقاومت خوب به آتشک و مقاومت بسیار زیاد به کرم‌های طلایی | |
| فلفل دلمه‌ای | Bell Boy F1 | مقاوم به ویروس موزاییک فلفل دلمه‌ای |
| Mandy F1 | مقاومت بسیار زیاد به ویروس موزاییک فلفل دلمه‌ای | |
| بلال | Golden sweet F1 | مقاومت بسیار زیاد به بیماری‌های سیاهک |
| گوجه‌فرنگی | Alicante | مقاومت خوب به بیماری‌های ته سبز رنگی و پوسیدگی |
| Libra F1 | مقاوم به بیماری‌های پوسیدگی تاج و ریشه | |
| Shirley F1 | مقاوم به بیماری‌های پوسیدگی تاج، کلادوسپوریوم و ویروس موزاییک توتون (TMV) |
همه می‌دانیم که آفات و بیماری‌ها یکی از بزرگترین چالش‌های پرورش گیاهان هستند. اما نگران نباشید، گلخانه ایران در کنار شماست!
گلخانه ایران با استفاده از روش‌های علمی به روز و تجربه چندین ساله، به مدیریت و کنترل کامل آفات و بیماری‌های گیاهی می‌پردازد. ما از بهترین روش‌های کنترل بیولوژیک برای کاهش خسارت‌های ناشی از آفات استفاده می‌کنیم، بنابراین می‌توانیم به طور موثری به حفظ سلامت گیاهان شما کمک کنیم، بدون اینکه برای محیط زیست آسیبی به وجود آوریم.
علاوه بر این، ما خدمات سمپاشی درختان را نیز ارائه می‌دهیم. این خدمات، که با استفاده از مواد امن و کارآمد انجام می‌شود، برای پیشگیری و کنترل آفات و بیماری‌هایی است که می‌توانند درختان شما را تهدید کنند.
هدف ما در گلخانه ایران این است که گیاهان شما را سالم و قوی نگه داریم. به ما اعتماد کنید تا با کیفیت بالا و خدمات موثر، سلامت گیاهان شما را تضمین کنیم.
با ما تماس بگیرید تا بتوانیم خدمات کنترل آفات مناسب برای گیاهان یا درختان شما را ارائه دهیم. منتظر تماس شما هستیم!
منبع
در گلخانه ایران، به کمک متخصصین مجرب، می توانید از خدمات متنوعی برخوردار شوید!
خدمات حضوری همچون حضور در محل برای تاسیس گلخانه، طراحی و ساخت دیوار سبز، طراحی باغ و باغچه، برنامه نویسی باغ، رفع آفات و بیماری ها، تکثیر و پیوند گیاهان و… با بهترین کیفیت ارائه می گردد.
اگر نیاز به طرح توجیهی دارید با گلخانه ایران تماس بگیرید!
در کنار خدمات حضوری می توانید از مشاوره های تلفنی نیز بهره بگیرید. کافیست در فرم درخواست خدمات، درخواست مشاوره بدهید تا با شما تماس بگیریم.
پکیج های آموزشی متنوعی را می توانید از گلخانه ایران دانلود کنید یا در کلاس های حضوری و مجازی شرکت نمایید.
هر هفته مقالاتی جذاب و کاربردی توسط تیم تولید محتوای گلخانه ایران در قسمت وبلاگ برای شما ارائه خواهد شد.
همکاری و همراهی شما عزیزان، افتخار ماست!
استفاده از مطالب این سایت فقط برای مقاصد غیرتجاری و با ذکر منبع بلامانع است. کلیه حقوق این سایت متعلق به گلخانه ایران می‌باشد. طراحی سایت آکسایا
